NOS Nieuws••Aangepast
Regeringspartij NSC ligt zwaar onder vuur van de voorstanders van het nieuwe pensioenstelsel. In het Kamerdebat over de Wet toekomst pensioenen worden over en weer harde woorden gebruikt. VVD, D66 en andere voorstanders verwijten NSC een chaos te veroorzaken door pensioendeelnemers alsnog het recht te willen geven niet mee te doen aan het nieuwe stelsel. NSC zegt juist chaos door ontevreden gepensioneerden te willen voorkomen.
“Je kunt niet zomaar iemands grootste eigendom afpakken en omzetten in iets nieuws”, zei NSC-Kamerlid Joseph aan het begin van het debat. “Als het nieuwe stelsel zo goed is, waarom geef je mensen dan geen inspraak? Dit leidt tot wantrouwen.” Joseph noemt het nieuwe stelsel een gevaarlijk experiment omdat iedereen meer beleggingsrisico gaat lopen. Zij is bang voor rechtszaken van ontevreden pensioendeelnemers.
De partijen die voor het nieuwe stelsel zijn, vinden het onverantwoordelijk van NSC om nu nog de inspraak aan te passen. De Wet toekomst pensioenen is al door de Tweede en Eerste Kamer aangenomen en pensioenfondsen zijn al met de voorbereidingen bezig.
Toen minister Van Hijum van Sociale Zaken vertelde dat het voorstel minstens een jaar uitstel en een wetswijziging betekent, sloeg in de Kamer de wanhoop toe. Het debat werd stilgelegd voor overleg:
Chaos in de Tweede Kamer tijdens het pensioendebat
Na het overleg stelde NSC-Kamerlid Joseph voor het debat uit te stellen tot na de voorjaarsvakantie en eerst goed te kijken wat de gevolgen zijn. De partijen die door willen met het nieuwe pensioenstelsel vonden dat een slecht idee. Als Joseph zelf niet weet wat de gevolgen van haar voorstel zijn dan is dat haar eigen verantwoordelijkheid, zeiden zij.
Zij wijzen op de ernstige bezwaren van de Raad van State, de Autoriteit Financiële Markten, De Nederlandsche Bank, de Pensioenfederatie en het kabinet. Twee stelsels naast elkaar in stand houden kost veel geld en dat gaat uiteindelijk van de pensioenuitkeringen af. Ook is het heel lastig om de oude pensioenpot eerlijk te verdelen over deelnemers die blijven en die overstappen.
De voorstanders wijzen erop dat in de jaren van overleg over het nieuwe stelsel juist is gekeken naar de belangen van pensioendeelnemers, nu en in de toekomst. En dat er misschien geen individuele inspraak is, maar dat werknemers via de vakbonden en pensioenbesturen wel degelijk kunnen meepraten.
NSC-Kamerlid Joseph houdt vol dat haar voorstel het enige juiste is. Zij vindt de inspraak nu niet goed geregeld. Werkgevers, vakbonden en de besturen van pensioenfondsen bepalen of en hoe de opgebouwde pensioenrechten worden overgezet in het nieuwe systeem. Joseph vindt dat iedere werknemer of pensioengerechtigde dat zelf moet kunnen beslissen.
Joseph komt zelf uit de pensioenwereld. Ze zegt dat het “makkelijk te doen” is om een nieuw pensioenstelsel op te bouwen terwijl groepen werknemers liever in het oude systeem willen blijven zitten. De ernstige bezwaren van de Raad van State, de Autoriteit Financiële Markten, De Nederlandsche Bank en de Pensioenfederatie hiertegen, neemt zij niet helemaal serieus. Het zijn bezwaren van instituties die zelf het nieuwe pensioenstelsel hebben bedacht, zegt zij.
In wat voor dimensie leeft mevrouw Joseph eigenlijk, dat zij denkt dat ze de enige is die gelijk heeft?
CU-Kamerlid Ceder vindt dat NSC doet of meer inspraak alleen maar heel mooi is, terwijl het erg nadelig kan uitpakken: “Mevrouw Joseph gebruikt dit voorstel om de wet te torpederen.” Hij vindt dat ze wantrouwen aanwakkert met “populistische uitspraken” over belangrijke, degelijke financiële instituties. Ook D66-Kamerlid Vijlbrief ergert zich aan de manier waarop Joseph haar voorstel verdedigt. “In wat voor dimensie leeft mevrouw Joseph eigenlijk, dat zij denkt dat ze de enige is die gelijk heeft en de rest van de wereld gek is?”
Maar NSC staat niet alleen. Ook regeringspartijen PVV en BBB en oppositiepartij SP hebben hun handtekening onder het voorstel gezet. De VVD is als enige regeringspartij tegen het voorstel en dat zegt volgens Kamerlid Aartsen iets over het gebrek aan verantwoordelijkheidsgevoel binnen de coalitie. “Je zal soms verder moeten kijken dan je eigen politieke belang, je stokpaardje. Dat is goed bestuur in onze ogen”, sprak hij hen toe. “Het gaat om de vraag of de Nederlandse politiek nog in staat is tot grote sociaaleconomische hervormingen.”
Vervangt het voorstel drijfzand niet door mist?
Een van de partijen die de doorslag kunnen geven is Denk, met drie Kamerzetels. De partij is tegen het nieuwe pensioenstelsel, maar vindt dat de discussie daarover de afgelopen jaren zorgvuldig is gevoerd. Nu weer opnieuw gaan discussiëren “voelt ongemakkelijk”, vindt Kamerlid Ergin. Hij wil niet dat het voor pensioendeelnemers juist slechter wordt door meer inspraak. “Ik twijfel niet aan de goede bedoelingen van mevrouw Joseph”, zegt Ergin. “Maar vervangt het voorstel drijfzand niet door mist?”
Ook de Partij voor de Dieren is tegenstander van de nieuwe pensioenwet en kan met drie zetels het verschil maken. De partij was mede wegens een geplande operatie van fractievoorzitter Ouwehand niet aanwezig. “We zijn een kleine fractie, maar volgen het debat op de voet.” De partij voert ook gesprekken “met verschillende groepen en organisaties, onder wie jongeren”. Pas later volgt een besluit. Ook Volt, JA21 en FvD stuurden geen Kamerlid naar het debat.
Of alle werknemers en pensioengerechtigden binnenkort mogen stemmen over wel of niet overstappen naar het nieuwe stelsel blijft nog even onduidelijk. Verschillende partijen hebben nog geen definitief standpunt. En de Tweede en Eerste Kamer moeten er nog over stemmen.