NOS Nieuws•
De ‘beleidsarme’ begroting met weinig verrassingen zorgt er deze Prinsjesdag voor dat het nauwelijks over nieuwe inhoudelijke plannen gaat. Over één ding zijn alle politieke partijen het wel eens: de politiek moet nu echt haast maken met het nemen van belangrijke besluiten.
GroenLinks-PvdA-leider Timmermans wil na de verkiezingen van 29 oktober met andere partijen een akkoord sluiten, om de begroting van volgend jaar toch weer om te gooien. Zo wil hij onder meer de woningbouw versnellen. “Als je moet wachten tot er een nieuw kabinet is, kan het een verloren jaar worden”, waarschuwt hij.
Ook D66 wil de komende tijd vooruit. “Het belangrijkste is om de onderwijsbezuinigingen van tafel te krijgen, meer klimaatregelen te nemen en door te gaan met de woningbouw”, zegt fractieleider Jetten.
Ook SP-voorman Dijk ziet kansen voordat de verkiezingen er zijn. “De Tweede Kamer is niet demissionair. Dus we kunnen nog wel wat doen, zoals bezuinigen op zorg en onderwijs van tafel krijgen en de verkorting van de duur van de WW schrappen.”
Andere politiek leiders, zoals Yesilgöz (VVD) en Dassen (Volt) zien na de verkiezingen liever zo snel mogelijk een nieuw kabinet op het bordes. “Wat mij betreft voor de kerst”, zegt Dassen. “Het belangrijkste is nu dat we een keiharde verkiezingsstrijd voeren, met nieuwe ideeën.”
“Gezond-verstand-Troonrede”
Totdat dat nieuwe kabinet op het bordes staat, moeten de overgebleven coalitiepartijen VVD en BBB (samen goed voor 32 zetels) voor al hun plannen meerderheden vinden in de Tweede Kamer. De politiek kreeg in de Troonrede een klein standje, met de wens dat partijen “gezamenlijk stappen vooruit blijven zetten” en elkaar “op een volwassen manier de hand reiken”.
“Ik had het gevoel dat iedereen zich aangesproken voelde in de zaal”, zegt Yesilgöz, leider van de VVD. “We moeten echt laten zien dat dit land goed bestuurbaar is, met mensen die verantwoordelijkheid dragen.” Wel wijst ze daarbij vooral naar de oppositiepartijen. Daarvan hoopt ze “dat ze niet met een meerderheid de boel totaal zullen verbouwen.”
Daar sluit BBB-leider Van der Plas zich bij aan. “Het is zaak dat we, met name ook de oppositie, het land door laten gaan. Je kunt wel gaan rellen en alles stop zetten, maar dat wil Nederland niet.” Zij spreekt verder van “een realistisch verhaal” en “een gezond-verstand-Troonrede”.
Ruzie op sociale media
Veel oppositiepartijen zien de (oud-)regeringspartijen juist als boosdoener. “Er zit een kabinet dat de problemen alleen maar heeft vergroot door ruzie te maken op sociale media”, zegt Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren. Zij vindt daarnaast dat er in de Troonrede veel te weinig aandacht was voor klimaat en natuur.
“Een kabinet dat voortdurend struikelt kan niet echt vaart maken”, vindt ook ChristenUnie-leider Bikker. Zij wil dat het “kreupele kabinet” aan de slag gaat met woningbouw en de opbouw van defensie. “Hier staat wel een Kamer van 150 zetels die kan laten zien wat ze wel kunnen.”
“De koning doet ontzettend zijn best, maar zei uiteindelijk niks”, zegt Geert Wilders van de grootste Kamerfractie, de PVV. “Er gebeurt bijna niets aan belangrijke onderwerpen, zoals het omlaag brengen van de asielinstroom.” De twee asielwetten, die deels door PVV-minister Faber zijn gemaakt, vindt Wilders niet ver genoeg gaan.
‘Niet overtuigend’
CDA-leider Bontenbal vindt dat in de Miljoenennota keuzes worden vooruitgeschoven. “Het is zuur dat grote punten niet in deze begroting zitten. Het kabinet is heel erg bezig met lastenverlichting voor de korte termijn, maar investeert te weinig in het verdienvermogen in de toekomst.”
Ook Joost Eerdmans, voorman van JA21, ziet “wat addertjes onder het gras” in de Miljoenennota. “Positieve punten, zoals de korting op de brandstofaccijns, zijn incidenteel. En pijnlijke maatregelen, zoals de vliegtaks, zijn structureel”.
Chris Stoffer (SGP) miste juist vooral weer aandacht voor het gezin, de Israëlische gijzelaars in Gaza en plannen voor het terugdringen van abortussen. Forum voor Democratie-fractievoorzitter De Vos had graag gezien dat de stikstofdoelen geschrapt worden. Stephan Van Baarle (Denk) wil dat het demissionaire kabinet stopt met wapens van Israël kopen en meer doet aan armoede.
NSC’er Van Hijum, die een paar weken terug nog mee overlegde over de Miljoenennota, vindt de voorstellen “ook niet overtuigend”. Van Hijum: “Er staat ons maar één ding doen: kijken wat nodig is om er met elkaar vooruitgang in te boeken.”